Godinama vjerujemo da nam krvni sudovi stradaju od holesterola, upadamo u paniku kad nam njegove vrednosti pređu 5 mmol/l, a evo prave istine o ovoj najpoznatijoj masnoći…
Holesterol je najpoznatija masna supstanca u našem organizmu. Dvije trećine holesterola stvara se u tijelu, dok se jedna trećina u organizam unosi hranom. Holesterol se sastoji iz dobrog holesterola (HDL – velike gustine) i lošeg holesterola (LDL – male gustine), koji je zastupljen sa 70 odsto od ukupnog holesterola.
Najbolja kombinacija izgleda ovako – HDL što veći, a LDL što manji. To nikome nije sporno. Sporno je, međutim, kolika je gornja granica normalnog ukupnog holesterola. Oko toga, nažalost, ni zdravstveni radnici nemaju jedinstven stav.
Nije pet, nego sedam
Pitali smo prof. dr Višeslava Hadži-Tanovića, kardiologa, šta je istina, a šta zabluda o holesterolu i koje su vrijednosti u granicama normale.
– Granica normalnog holesterola godinama je sistematski snižavana, što je dovelo do povećane upotrebe lijekova, statina, koji snižavaju vrijednost holesterola. Laboratorije kažu da je normalan holesterol do 5 mmol/l, a najnovija istraživanja pokazuju da je holesterol normalan do 7 mmol/l i da do te vrijednosti ne treba uzimati lijekove koji ga smanjuju. Tek ako su vrednosti holesterola konstantno veće od 7 mmol/l, ljekar treba da prepiše statine, uz redovnu kontrolu jetre, štitne žlijezde i šećera u krvi – kaže prof. dr Hadži-Tanović.
On tvrdi da je godinama stvarana fama o lošem djelovanju holesterola na krvne sudove i da je upravo on označen kao izazivač ubrzane ateroskleroze, koja vodi do angine pektoris i srčanog infarkta.
– Poznati američki hirurg Dvajt Landel, koji je za 25 godina rada obavio 5.000 operacija na srcu, kaže da je strah od masnoće i holesterola jedan veliki i neutemeljeni mit i zabluda i da je kampanja protiv holesterola najveća prevara 20. vijeka. On je otkrio da je pravi uzrok srčanih bolesti upala zida u arterijama. Bez upalnog procesa na krvnim sudovima ne bi bilo načina da se holesterol nakupi u zidovima krvnih sudova i da prouzrokuje srčani infarkt i moždani udar. Upala je ta koja uzrokuje da holesterol ostane zarobljen u krvnim sudovima, inače bi slobodno cirkulisao cijelim tijelom onako kako je to priroda uredila – objašnjava profesor Hadži-Tanović.
On kaže da su najveći krivci za upalne procese na krvnim sudovima preterana upotreba visoko prerađenih ugljenih hidrata – šećera i brašna, kao i biljnih ulja koja imaju mnogo omega-6 masnih kiselina, a to su sojino, kukuruzno i suncokretovo ulje.
– Što više upotrebljavamo industrijski prerađenu hranu, koja sadrži omega-6 masne kiseline, to više podstičemo stvaranje upale zida krvnih sudova i tako ubrzavamo taloženje masnoća na zidu.
Koristi holesterola
Holesterol u organizmu stvaraju ćelije, najviše ćelije jetre, a manje sluzokoža crijeva i nadbubrežne žlijezde.
– Holesterol je koristan i neophodan za rast djece jer ulazi u izgradnju ćelijske membrane, a kod odraslih jer je neophodan za stvaranje estrogena kod žena i progesterona kod muškaraca. Nizak nivo holesterola u organizmu izaziva pad koncentracije i smanjuje pamćenje – navodi Hadži-Tanović i dodaje da je povećani holesterol u organizmu najčešće posljedica loše genetike, nekvalitetne ishrane, slabe fizičke aktivnosti, stresa, šećerne bolesti, hipotireoze, gojaznosti…
Violeta Nedeljković za Blic ženu
Izvor: zena