Kad nas zaboli rame, obično pomislimo da smo spavali u nepravilnom položaju, da je „krenula reuma“ ili smo „žrtve promaje“. Analgetik je u najvećem broju slučajeva „prva pomoć“ kod ovakvog stanja, a ako bol potraje uglavnom se obraćamo ljekaru opšte prakse i tražimo uput za fizijatra.
Ali, bol u jednom ili oba ramena ponekad može da bude prvi i jedini simptom veoma ozbiljnog oboljenja – raka pluća. O tome razgovaramo sa doc. dr Nebojšom Marićem, grudnim hirurgom i koji radi sa kolegama dr Vukoicom Karličićem, pneumoftiziologom i vrhunskim stručnjakom za dijagnostiku bolesti pluća, i prof. dr Nevenom Sečen, pulmologom-onkologom koja primjenjuje najsavremenije neoperativne terapije u liječenju karcinoma pluća.
- Svjetski medicinski vodiči sada propisuju da svaki bol u ramenu zahtjeva obaveznu kompletnu radiološku dijagnostiku da bi se otklonila sumnja na karcinom pluća – kaže za Telegraf doc. dr Nebojša Marić.
- Bez odlaska na rentgen, a još bolje i na skener i magnetnu rezonancu, osobe koje osjećaju bol u ramenu ne bi trebalo da započnu fizikalnu terapiju, jer se može izgubiti dragoceno vrijeme. Pored toga, veliki broj pacijenta oboljelih od raka pluća oseti bol u ramenima tokom bolesti.
Zbog čega rak pluća izaziva bol u ramenima?
- Do bola u ramenu koji izaziva rak pluća dolazi iz više razloga. Postoje slučajevi gdje plućni tumor stvara pritisak na nerv, a mozak pogrešno tumači da bol dolazi iz ramena. Zapravo, bol dolazi od pritiska tumorskog tkiva u plućima koje rastom zahvata okolne strukture ili vrši pritisak na interkostalne živce i rameni živčani splet.
Takođe, rast tumora vrši pritisak i na splet živaca u vrhu grudne duplje, pa uz bolno rame, postoji još jedan visokorizičan simptom na postojanje karcinoma, a to je pad kapka. Oko 30 do 40 odsto ljudi koji boluju od raka pluća razvijaju metastaze na kostima tokom bolesti. Ovaj procenat se odnosi na slučajeve karcinoma pluća koji ne mogu da se operišu u trenutku postavljanja dijagnoze.
Koji dodatni simptomi upućuju na rak pluća koji je povezan sa bolom u ramenima?
- Bol u ramenu koji se spušta niz ruku često se javlja kod Pancoast tumora. Osim bolova u ramenu, ovaj oblik raka praćen je simptomima kao što su pad kapka, proširena zenica i izostanak znojenja u jednoj polovini tijela.
Pankoast tumor zahvata koštano tkivo u blizini ramena i plućni parenhim koji čine alveole, alveolarni kanali i respiratorne bronhije. Zbog svoje lokacije ne izaziva uvijek tipične simptome raka pluća poput upornog kašlja, iskašljavanja krvi i nedostatka daha. Ponekad je teško dijagnostifikovati ga, jer može da bude nevidljiv na rendgenu grudi, pa je potrebno uraditi skener pluća.
Osim Pancoast tumora, bol u ramenu javlja se i kod malignog pleuralnog mezotelioma, karcionoma pluća koji je najčešće izazvan zbog izlaganja azbestu.
Kako pacijenti mogu da razlikuju bol u ramenima izazvan prisustvom tumora na plućima u odnosu na bolove koje izaziva artritis?
- Uz veliku ogradu, mogu se napraviti neke razlike između bola izazvanog malignitetom i bola izazvanog degenerativnim oboljenjima ramena. Kod raka pluća, bol može da bude intenzivniji noću. Takođe, javlja se u mirovanju i nije povezan sa povredama ili aktivnostima u kojima je rame bilo preopterećeno.
Ako uz bol u ramenu postoje i druge simptomi karakteristični za karcinom pluća kao što su nedostatak daha, uporni kašalj, promuklost, iskašljavanje krvi, umor ili gubitak kilograma, onda je, nažalost, sumnja na rak pluća opravdana.
Da li analgetici mogu da pomognu da bol umine?
- Bol u ramenu koji je simptom karcinoma pluća vrlo slabo reaguje na lijekove protiv bolova, izuzev na jake poput trodona.
Koje medicinske procedure se sprovode kod ovakve dijagnoze?
- Često je neophodna zračna terapija da bi bol u regiji prestao. Ukoliko bol nastaje kao posjledica pritiska na nerv u plućima, primarni cilj je da se tumor ukloni ili smanji. To se može postići na različite načine, u zavisnosti od vrste i faze bolesti: operacijom, zračenjem, sistemskim liječenjem hemoterapijom, imunoterapijskim lekovima.
Ukoliko, pak, tumor raste blizu samog vrha pluća, savjetuje se uklanjanje tumora ili liječenje zračenjem. U slučaju da je bol povezan sa metastazama na kostima, lečenje zračenjem i lijekovima u velikoj mjeri mogu da smanje simptome.
(Telegraf.rs)